ESCOLA DA SOSPEITA

Marx, Nietzsche y Freud son los tres autores de la filosofía de la sospecha.

“Filósofos da sospeita” é unha famosa expresión do filósofo Paul Ricoeur (século XX). ​Os tres mestres da sospeita: Marx, Nietzsche e Freud, aínda que dende diferentes puntos de vista, consideraron que a conciencia no seu conxunto é unha conciencia falsa. Así, segundo Marx, a conciencia se enmascara por intereses económicos, en Freud pola represión do inconsciente e en Nietzsche polo resentimento do débil. Estes mestres non buscan a destrucción das ilusións éticas, políticas ou das percepcións da conciencia, senón que buscan desenmascarar a realidade para deixar de ser inxenuos.

O que quere Marx é alcanzar a liberación do home tras desenmascar á ideoloxía burguesa. Nietzsche pretende a restauración da forza do home pola superación do resentimento e da compaixón. Freud busca unha curación pola conciencia e a aceptación do principio de realidade.

Os tres teñen en común a denuncia das ilusións e da falsa percepción da realidade, pero tamén a procura dunha utopía.

Os tres realizan un labor arqueolóxico de procura dos principios ocultos da actividade consciente, aínda que, simultáneamente. Pero tras o necesario purgatorio da crítica marxista, freudiana e nietzscheana, vén a recuperación do sentido.

Estes tres autores comparten unha actitude crítica cara á sociedade que coñecen, e por iso adoitan ser considerados como froitos dun mesmo espírito crítico, aínda que nin sequera son da mesma xeración, xa que mentres Marx é un autor de mediados do século XIX, e Nietzsche o é de finais do século XIX, Freud é un autor de finais do século XIX e principios do século XX. Así, estes tres autores centran, basicamente, a crítica a unha forma de entender o mundo que chega ata os nosos días, e, por iso, as súas visións están, en certa medida, aínda vixentes. 

Por iso é polo que Paul Ricoeur cualificáselles como filósofos da sospeita.