Teoría do coñecemento de Aristóteles
¿Qué é o que se pode coñecer? Aristóteles entende o coñecemento coma un proceso.
O coñecemento é o coñecemento das substancias primeiras, e dicir, dos seres individuais e concretos.
Ahora ben, os seres individuais e concretos son un composto de dous coprincipios, materia e forma.
A materia por definicón está suxeita ao devir, é mutable e por tanto non pode ser coñecida científicamente.A materia e o principio irracional (polo que acabo de dicir, que non se pode facer ciencia dela).
En cambio, a forma, é eterna e inmutable. Logo, si que se pode coñecer científicamente, de ahí que o coñecemento científico sexa o coñecemento das formas, das esencias das cousas, do que anteriormente denominamos substancias segundas. As formas sou substancias segundas son o principio racional (porque se poden estudiar).
Lembremos que para Platón as Ideas (concepto paralelo ás Formas de Aristóteles) trascenden do mundo sensible, están separadas. Pero as Formas aristotélicas están nas cousas mesmas. As formas non están separadas das cousas, xa que segundo Aristóteles a esencia de unha cousa non pode estar separada dela.
Unha vez que sabemos o que se pode coñecer, as formas segundas estudaremos cómo se produce o coñecemento. Explicado de un xeito simplista poderíamos dicir que " para conocer, según Platón, había que pechar os ollos e chegar coa intelixencia á Idea". O de pechar os ollos é unha metáfora. Entón, para Platón, o coñecemento é inmediato e intelecual. Contemplamos a verdade e a comprendemos có intelecto igual que se fose unha intuición, unha visión das Ideas que pertencen a outro mundo. A esta forma de comprender, chámase intuición intelectual.
Pero para Arsitóteles esto non é así. Para Aristóteles a forma está no ser individual e concreto.
¿Cómo o podo coñecer?
En realidade non hai Ideas, di Aristóteles. Só existen seres individuais e concretos.
Todos os seres da mesma especie teñen a mesma forma. Por exemplo: a forma humán. Se son diferentes é porque teñen diferentes materias (por exemplo, O Rubius, Pablo Iglesias, Donald Trump, Justin Bieber... teñen a forma de ser humán pero teñen diferente materia).
Entón, a materia é o principio de individualización dos seres. Esto é o mesmo que dicir que o que nos fai diferentes é a materia. Mentres que o que fai que sexamos iguais no sentido de pertencer á mesma especie é a forma.
¿E cómo coñezo a forma?
Os seres proxectan a través dos sentidos en mi mente a súa imaxen sensible. Ahora ben, na miña mente hai unha entidade, que é o entendemento axente. Éste realizará unha operación chamada Abstracción.
Abstraer significa "sacar de". Consiste en sacar de todas estas imáxes individuais e concretas aquelo que teñen en común.
Na miña mente hai tres facultades; fantasía, imaxinación e momoria, que combinan, mexturan de diferentes xeitos as imaxes percibidas polos sentidos. Sobre este conxunto de imáxes actúa o entendimento axente, que realiza a operación de abstraer o común a todas estas imaxes.
Eso común é a forma. A forma, despois se proxectará no entendimento paciente.
Resumindo
Paso 1: Proxección da imaxen dos seres individuais e concretos na miña mente
Paso 2: Manipulación de esas imaxes pola fantasía, a imaxinación e a memoría
Paso 3: Abstracción das formas por parte do entendemento axente
Paso 4: Proxección de esas formas no entenedemento paciente
Entón, ¿Se as formas son iguais porque coñecemeos cousas tan distintas?
Porque as cousas que proxectan no entendemento paciente, que é material, e como a materia e diferente en cada un, coñecemos cousas distintas. O coñecemento sun teorema é igual para todos (esto ven de Platón). Pero o coñecemento sensible é diferente para cada un (esto está cheo de complexidades, e de feito, o problema do coñecemento será o centro da filosofía moderna).
Para Aristóteles o coñecemento comeza cos sentidos, e non ten nada que ver con recordar, como dicía Platón. Sen embargo, ambos coinciden no optimismo: o coñecemento é posible, contrarío ao que decían os sofistas.
Minivídeo Thª conocimiento
O coñecemento é o coñecemento das substancias primeiras, e dicir, dos seres individuais e concretos.
Ahora ben, os seres individuais e concretos son un composto de dous coprincipios, materia e forma.
A materia por definicón está suxeita ao devir, é mutable e por tanto non pode ser coñecida científicamente.A materia e o principio irracional (polo que acabo de dicir, que non se pode facer ciencia dela).
En cambio, a forma, é eterna e inmutable. Logo, si que se pode coñecer científicamente, de ahí que o coñecemento científico sexa o coñecemento das formas, das esencias das cousas, do que anteriormente denominamos substancias segundas. As formas sou substancias segundas son o principio racional (porque se poden estudiar).
Lembremos que para Platón as Ideas (concepto paralelo ás Formas de Aristóteles) trascenden do mundo sensible, están separadas. Pero as Formas aristotélicas están nas cousas mesmas. As formas non están separadas das cousas, xa que segundo Aristóteles a esencia de unha cousa non pode estar separada dela.
Unha vez que sabemos o que se pode coñecer, as formas segundas estudaremos cómo se produce o coñecemento. Explicado de un xeito simplista poderíamos dicir que " para conocer, según Platón, había que pechar os ollos e chegar coa intelixencia á Idea". O de pechar os ollos é unha metáfora. Entón, para Platón, o coñecemento é inmediato e intelecual. Contemplamos a verdade e a comprendemos có intelecto igual que se fose unha intuición, unha visión das Ideas que pertencen a outro mundo. A esta forma de comprender, chámase intuición intelectual.
Pero para Arsitóteles esto non é así. Para Aristóteles a forma está no ser individual e concreto.
¿Cómo o podo coñecer?
En realidade non hai Ideas, di Aristóteles. Só existen seres individuais e concretos.
Todos os seres da mesma especie teñen a mesma forma. Por exemplo: a forma humán. Se son diferentes é porque teñen diferentes materias (por exemplo, O Rubius, Pablo Iglesias, Donald Trump, Justin Bieber... teñen a forma de ser humán pero teñen diferente materia).
Entón, a materia é o principio de individualización dos seres. Esto é o mesmo que dicir que o que nos fai diferentes é a materia. Mentres que o que fai que sexamos iguais no sentido de pertencer á mesma especie é a forma.
¿E cómo coñezo a forma?
Os seres proxectan a través dos sentidos en mi mente a súa imaxen sensible. Ahora ben, na miña mente hai unha entidade, que é o entendemento axente. Éste realizará unha operación chamada Abstracción.
Abstraer significa "sacar de". Consiste en sacar de todas estas imáxes individuais e concretas aquelo que teñen en común.
Na miña mente hai tres facultades; fantasía, imaxinación e momoria, que combinan, mexturan de diferentes xeitos as imaxes percibidas polos sentidos. Sobre este conxunto de imáxes actúa o entendimento axente, que realiza a operación de abstraer o común a todas estas imaxes.
Eso común é a forma. A forma, despois se proxectará no entendimento paciente.
Resumindo
Paso 1: Proxección da imaxen dos seres individuais e concretos na miña mente
Paso 2: Manipulación de esas imaxes pola fantasía, a imaxinación e a memoría
Paso 3: Abstracción das formas por parte do entendemento axente
Paso 4: Proxección de esas formas no entenedemento paciente
Entón, ¿Se as formas son iguais porque coñecemeos cousas tan distintas?
Porque as cousas que proxectan no entendemento paciente, que é material, e como a materia e diferente en cada un, coñecemos cousas distintas. O coñecemento sun teorema é igual para todos (esto ven de Platón). Pero o coñecemento sensible é diferente para cada un (esto está cheo de complexidades, e de feito, o problema do coñecemento será o centro da filosofía moderna).
Para Aristóteles o coñecemento comeza cos sentidos, e non ten nada que ver con recordar, como dicía Platón. Sen embargo, ambos coinciden no optimismo: o coñecemento é posible, contrarío ao que decían os sofistas.
Minivídeo Thª conocimiento
Comentarios
Publicar un comentario