Política de Platón
Para os gregos, a ética e a política van realacioadas, son iseparables. O grego antigo concibe a sociabilidade como algo natural ao home. Por exemplo, Aristóteles definía ao home coma un animal político.
Para eles o individuo aillado da sociedade carece de sentido. De feito, non se concibe o individuo. O home non é un individuo, senón que é un elemento dun organismo superior, que é a polis ou a sociedade.
Segundo Platón, os homes, o que hoxe chamamos individuos, están formados por alma e corpo. Somos por natureza imperfectos. Nacemos con un desequilibrio das tres almas.
Os individuos, por natureza, teñen primacia de unha alma sobre as demáis. Na maioría de eles a alma máis forte é a alma concupiscible. Despois, en menos medida, están os que neles prima a alma irascible. E por último, en una cantidade pequenísima de persoas prima a alma racioal.
Esto é o que ocorre na realidade, o que ocorre por natureza. O que vimos na ética era o home ideal, o modelo de home do mundo das Ideas, coas tres almas equilibradas, en harmonía. Pero na realidade, en ningún home dase esta harmonía.
¿Cómo podemos arranxar isto?
Mediante a sociedade, mediante a polis.
A sociedade xusta será aquela na que exista xustiza, harmonía. E a xustiza consiste, paralelamente ao que vimos na ética, cando cada un de estas tres clases de persoas dedícase á función que por natureza lle corresponde. É dicir, aquelas persoas nas que prima a alma racioal e poseen a virtude da sabiduría deben ser os gobernantes, os que se dediquen o goberno. Di Platón que a sociedade non será xusta ata que os sabios sexan os gobernantes, ou ben os gobernantes se fagan sabios (=filósofos).
Aqueles nos que prime a alma irascible deben dedicarse ao exército, e aqueles nos que prima a alma concupiscible deben dedicarse ás labores, aos traballos.
Esta será a sociedade xusta, onde poderán crecer e vivir os homes xustos.
Platón idea un sistema para conseguir a xustiza nos homes a través da organización social da política. O sabio debe dedicarse a gobernar sen preocuparse de traballar nin de defenderse, e así en cada unha das clases sociais. De este xeito cada unha das clases sociais suple as deficiencias das outras.
O home, que non é xusto por si mesmo, alcanza a xustiza gracias a correcta e xusta organización social.
Sin embargo esta organización política é unha organización política ideal, é a sociedade modelo no mundo das Ideas. No mundo sensible esta situación non se da nunca tal cual, sino que algunha vez se conseguise sufriría un proceso de dexeneración, de corrupción.
A partir de esto, fai unha clasificación das formas de goberno.
En un primer momento, a sociedade sería unha monarquía, e estaría gobernada por un home, o máis sabio, ou sería unha aristocrácia é estaría por uns poucos, os más sabios. Estas dúas formas serían as máis correctas. Pero si establecemos esta sociedade comezará a corromperse, porque os defensores (nos que prima a alma irascible), celosos dos honores, gloria e poder que teñen os sbaios na súa posición de gobernantes, derrocaranos do seu poder para colocarse eles no seu lugar. A este tipo de goberno se chama timocracia.
Esta forma de goberno non durará moito porque aqueles en que é máis forte a alma concupiscible, teñen unha ansia insaciable de riquezas e collen e derrocan do seu poder aos militares para poñerse no seu lugar. Este tipo de goberno se chama oligarquía. Os oligarcas arruinan a poboación. O pobo pode soportar a escravitude, pero non a pobreza.
Así que comeza un goberno da maioria, que chamamos democracia. Pero estes como son torpes levan á sociedade ao caos. Entre tanto caos, o máis listo, aproveita a situación e toma o poder. Comeza a gobernar él só. A este tipo de goberno o chamamo tiranía.
Esta é a dexeneración total da sociedade. E así se sucederán constantemente estas formas de goberno.
Con esto temos a primeira clasificación da historia das formas de goberno.
Platón, antes da vellez defendía o goberno dos máis sabios, e proxectou leis para intentar deter ou canto menos retrasar o proceso de dexeneración. Na súa vellez, no último dos seus diálogos, inacabado, chamado "As leis", cambia de punto de vista, e desconfiado do home sensible propón o imperio o goberno da lei, en lugar do goberno do home máis sabio. Os homes redactarían as leis e serían elas as que gobernasen.
O sabio ao que lle toca o posto de gobernante tería que estar sometido ao imperio de esas leis. Esto é o que hoxe chamamos Estado de dereito; a lei está (ou debería estar - xa sabemos como se encubre a corrupción política) por enriba dos gobernantes.
Algunas das leis que diseñou foron as seguintes:
-Os gobernantes e os soldados non deben poseer ningún ben. O cal non seríe ningún problema porque xa dixemos que ao sabio e ao militar non lles importan os bens materiais,
Deben vivir todos eles acuartelados, nin sequera poden ter casa propia. De ese xeito austero de vivir conseguiremos que nos que prima a alma concupiscible non queran nunca ser gobernantes nin militares.
-Os gobernantes non poden ter ningún tipo de honor para evitar que os máis fortes queran facerso co goberno. Os gobernantes deben exercer a súa profesión de un xeito discreto.
- Ao nacer, os nenos son entregados á comunidade para evitar nepotismo (enchufe). Hai que prescindir da familia e educar aos nenos en común. Ninguén sabe quén é o seu pai ou o seu fillo.
Entrarían nun proceso educativo no cual se verían as súas cualidades, e dicir, qué alma predomina nel. E de este xeito se lle daría unha educación especial a cada grupo.
O primerio grupo- traballadores
O segundo grupo - guerreiros
Os últimos- Gobernantes
Platón predicaba a igualdade dos sexos. Os dous sexos en condicións de igualdade. Esto é unha autentica novedade. A xente só se diferencia polas súas cualidades.
O concepto de xustiza é fundamental en Pla´ton. Ten que ver co concepto de harmonía. Se hai unha relación harmónica entre as tres almas significa que cada unha se ocupa do que lle corresponde por natureza.
Para eles o individuo aillado da sociedade carece de sentido. De feito, non se concibe o individuo. O home non é un individuo, senón que é un elemento dun organismo superior, que é a polis ou a sociedade.
Segundo Platón, os homes, o que hoxe chamamos individuos, están formados por alma e corpo. Somos por natureza imperfectos. Nacemos con un desequilibrio das tres almas.
Os individuos, por natureza, teñen primacia de unha alma sobre as demáis. Na maioría de eles a alma máis forte é a alma concupiscible. Despois, en menos medida, están os que neles prima a alma irascible. E por último, en una cantidade pequenísima de persoas prima a alma racioal.
Esto é o que ocorre na realidade, o que ocorre por natureza. O que vimos na ética era o home ideal, o modelo de home do mundo das Ideas, coas tres almas equilibradas, en harmonía. Pero na realidade, en ningún home dase esta harmonía.
¿Cómo podemos arranxar isto?
Mediante a sociedade, mediante a polis.
A sociedade xusta será aquela na que exista xustiza, harmonía. E a xustiza consiste, paralelamente ao que vimos na ética, cando cada un de estas tres clases de persoas dedícase á función que por natureza lle corresponde. É dicir, aquelas persoas nas que prima a alma racioal e poseen a virtude da sabiduría deben ser os gobernantes, os que se dediquen o goberno. Di Platón que a sociedade non será xusta ata que os sabios sexan os gobernantes, ou ben os gobernantes se fagan sabios (=filósofos).
Aqueles nos que prime a alma irascible deben dedicarse ao exército, e aqueles nos que prima a alma concupiscible deben dedicarse ás labores, aos traballos.
Esta será a sociedade xusta, onde poderán crecer e vivir os homes xustos.
Platón idea un sistema para conseguir a xustiza nos homes a través da organización social da política. O sabio debe dedicarse a gobernar sen preocuparse de traballar nin de defenderse, e así en cada unha das clases sociais. De este xeito cada unha das clases sociais suple as deficiencias das outras.
O home, que non é xusto por si mesmo, alcanza a xustiza gracias a correcta e xusta organización social.
Sin embargo esta organización política é unha organización política ideal, é a sociedade modelo no mundo das Ideas. No mundo sensible esta situación non se da nunca tal cual, sino que algunha vez se conseguise sufriría un proceso de dexeneración, de corrupción.
A partir de esto, fai unha clasificación das formas de goberno.
En un primer momento, a sociedade sería unha monarquía, e estaría gobernada por un home, o máis sabio, ou sería unha aristocrácia é estaría por uns poucos, os más sabios. Estas dúas formas serían as máis correctas. Pero si establecemos esta sociedade comezará a corromperse, porque os defensores (nos que prima a alma irascible), celosos dos honores, gloria e poder que teñen os sbaios na súa posición de gobernantes, derrocaranos do seu poder para colocarse eles no seu lugar. A este tipo de goberno se chama timocracia.
Esta forma de goberno non durará moito porque aqueles en que é máis forte a alma concupiscible, teñen unha ansia insaciable de riquezas e collen e derrocan do seu poder aos militares para poñerse no seu lugar. Este tipo de goberno se chama oligarquía. Os oligarcas arruinan a poboación. O pobo pode soportar a escravitude, pero non a pobreza.
Así que comeza un goberno da maioria, que chamamos democracia. Pero estes como son torpes levan á sociedade ao caos. Entre tanto caos, o máis listo, aproveita a situación e toma o poder. Comeza a gobernar él só. A este tipo de goberno o chamamo tiranía.
Esta é a dexeneración total da sociedade. E así se sucederán constantemente estas formas de goberno.
Con esto temos a primeira clasificación da historia das formas de goberno.
Platón, antes da vellez defendía o goberno dos máis sabios, e proxectou leis para intentar deter ou canto menos retrasar o proceso de dexeneración. Na súa vellez, no último dos seus diálogos, inacabado, chamado "As leis", cambia de punto de vista, e desconfiado do home sensible propón o imperio o goberno da lei, en lugar do goberno do home máis sabio. Os homes redactarían as leis e serían elas as que gobernasen.
O sabio ao que lle toca o posto de gobernante tería que estar sometido ao imperio de esas leis. Esto é o que hoxe chamamos Estado de dereito; a lei está (ou debería estar - xa sabemos como se encubre a corrupción política) por enriba dos gobernantes.
Algunas das leis que diseñou foron as seguintes:
-Os gobernantes e os soldados non deben poseer ningún ben. O cal non seríe ningún problema porque xa dixemos que ao sabio e ao militar non lles importan os bens materiais,
Deben vivir todos eles acuartelados, nin sequera poden ter casa propia. De ese xeito austero de vivir conseguiremos que nos que prima a alma concupiscible non queran nunca ser gobernantes nin militares.
-Os gobernantes non poden ter ningún tipo de honor para evitar que os máis fortes queran facerso co goberno. Os gobernantes deben exercer a súa profesión de un xeito discreto.
- Ao nacer, os nenos son entregados á comunidade para evitar nepotismo (enchufe). Hai que prescindir da familia e educar aos nenos en común. Ninguén sabe quén é o seu pai ou o seu fillo.
Entrarían nun proceso educativo no cual se verían as súas cualidades, e dicir, qué alma predomina nel. E de este xeito se lle daría unha educación especial a cada grupo.
O primerio grupo- traballadores
O segundo grupo - guerreiros
Os últimos- Gobernantes
Platón predicaba a igualdade dos sexos. Os dous sexos en condicións de igualdade. Esto é unha autentica novedade. A xente só se diferencia polas súas cualidades.
O concepto de xustiza é fundamental en Pla´ton. Ten que ver co concepto de harmonía. Se hai unha relación harmónica entre as tres almas significa que cada unha se ocupa do que lle corresponde por natureza.
Comentarios
Publicar un comentario